Lò đốt rác bằng hồ quang điện là kết quả từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Thành phố "Nghiên cứu ứng dụng công nghệ lò đốt rác bằng hồ quang điện nhiệt độ siêu cao trên 1.500°C để xử lý chất thải đặc biệt nguy hại" do Trường Đại học Tài Nguyên và Môi trường TP.HCM chủ trì thực hiện, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM nghiệm thu năm 2019.
PGS.TS Lê Văn Lữ (chủ nhiệm đề tài) cho biết, lò đốt rác bằng hồ quang điện đáp ứng được yêu cầu xử lý chất thải nguy hại (nhóm POPs, PCB,…). Hồ quang điện sử dụng nguồn điện lưới 220V, với điện cực graphit phủ lớp bảo vệ bằng hợp kim nhôm-niken. Quá trình phát nhiệt được điều khiển tự động hoàn toàn.
Cụm lò đốt và tủ điện điều khiển hệ thống lò đốt rác hồ quang điện được chế tạo.
Hiện nay, rác thải là một trong những thách thức to lớn nhất về môi trường mà chúng ta phải đối mặt. Ở Việt Nam, tổng lượng phát sinh rác thải (bao gồm rác sinh hoạt, rác công nghiệp và rác y tế) đã vượt 27 triệu tấn/năm, trong đó có hàng triệu tấn rác nguy hại mà chúng ta chưa có đủ thiết bị và công nghệ để xử lý triệt để.
Để xử lý rác thải, ngoài việc tái chế, phương pháp đã và đang được áp dụng phổ biến là chôn lấp. Tuy nhiên, chôn lấp chiếm nhiều diện tích đất, thời gian phân hủy kéo dài, phát tán khí ô nhiễm, mùi hôi, vi sinh vật làm lây lan dịch bệnh và nước rỉ rác gây ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm. Phương pháp chế biến phân vi sinh cũng chưa thật sự khả thi, vì rác chưa được phân loại tại nguồn, do đó phân compost từ rác thải cũng chưa đảm bảo tiêu chuẩn dùng cho cây lương thực.
Vì vậy, công nghệ thích hợp và hiệu quả để xử lý rác thải (đặc biệt đối với rác nguy hại) là xử lý bằng nhiệt trong các lò đốt. Tuy nhiên, các lò đốt rác ở Việt Nam hiện nay chủ yếu đốt bằng nhiên liệu, nên nhiệt độ thứ cấp chỉ đạt 1.2000C, nồng độ phát thải chất ô nhiễm dioxin/furans thường vượt ngưỡng cho phép, đặc biệt khi đốt các loại chất thải nguy hại.
Lò đốt rác bằng hồ quang điện được chế tạo với ưu điểm vượt trội là nhiệt độ đốt thứ cấp cao (trên 1.5000C), nên lượng phát thải dioxin/furans đạt quy chuẩn cho phép và thấp hơn 5 lần so với các lò đốt rác hiện hành. Đồng thời, hiệu suất sử dụng nhiệt của hồ quang điện rất cao (98%) so với phát nhiệt bằng plasma (40-50%), thiết bị phát hồ quang điện dễ bảo trì và suất đầu tư thấp hơn 2 lần.
Nhóm nghiên cứu đã làm chủ công nghệ chế tạo và sẵn sàng chuyển giao, ứng dụng, khai thác công nghệ phát hồ quang vào lĩnh vực xử lý chất thải nguy hại, đặc biệt là xử lý triệt để rác thải và dioxin/furans. Sản phẩm được thiết kế theo nhu cầu của khách hàng (với các mức công suất khác nhau) hoặc chế tạo hàng loạt theo đặt hàng (cho giá thành thấp), cấu hình gọn nhẹ, di động, phù hợp sử dụng ở nhiều khu vực khác nhau. Đến với chương trình Hợp tác công nghệ, nhóm tác giả hướng đến mục tiêu chuyển giao công nghệ cho các nhà đầu tư, các bệnh viện, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thiết bị xử lý rác, dịch vụ xử lý môi trường.
Theo bà Bùi Thanh Bằng (Giám đốc CESTI), sự kiện Hợp tác công nghệ nhằm giới thiệu các giải pháp công nghệ từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ đến các đơn vị sản xuất tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam, góp phần thúc đẩy chuyển giao, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ vào sản xuất. Qua khảo sát nhu cầu thực tế của nhiều doanh nghiệp về chuyển giao công nghệ cũng như tiềm năng thị trường, CESTI tổ chức chương trình Hợp tác công nghệ "Công nghệ đốt rác bằng hồ quang điện" (tại Sàn Giao dịch công nghệ TP.HCM - 79 Trương Định, phường Bến Thành, quận 1, TP.HCM) nhằm kết nối các bên cung - cầu công nghệ để khai thác những lợi ích về bảo vệ môi trường và hiệu quả kinh tế của công nghệ này.
Các nội dung sẽ được trao đổi, thảo luận liên quan đến sự cần thiết phải xử lý rác bằng phương pháp đốt; tiêu chí lựa chọn lò đốt rác thích hợp; một số ứng dụng và công nghệ lò đốt rác; giới thiệu lò đốt rác hồ quang điện; hiệu quả kinh tế và định hướng nhu cầu thị trường tại Việt Nam; khả năng, phương án hợp tác, đầu tư, chuyển giao công nghệ,… Đặc biệt, ban tổ chức sẽ ưu tiên sắp xếp nội dung trao đổi ý kiến với chuyên gia đối với các đơn vị, cá nhân có nhu cầu hợp tác và chuyển giao công nghệ.
Các đơn vị, cá nhân có nhu cầu đầu tư, hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đốt rác bằng hồ quang điện có thể đăng ký tham gia trực tiếp tại đây, hoặc liên hệ với Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (Phòng Cung cấp thông tin), 79 Trương Định, phường Bến Thành, quận 1, TP.HCM. Điện thoại: 028 3824 3826 (Hải Yến), 0909283777 (Thái Hà). Email: hoptaccongnghe@cesti.gov.vn.
Lam Vân (CESTI)