Đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo và công nghệ tại Việt Nam 2016

Đây là nội dung của buổi hội thảo do Cục Công tác phía Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Vietnam Silicon Valley (VSV) tổ chức ngày 11/5 tại TP.HCM. Hội thảo nhằm tạo điều kiện giao lưu giữa các cơ quan quản lý với các viện, trường, các nhà đầu tư mạo hiểm và các doanh nghiệp khởi nghiệp để đề xuất các giải pháp huy động vốn và các nguồn lực nhằm thúc đẩy quá trình thương mại hóa kết quả nghiên cứu vào trong thực tiễn đời sống xã hội, góp phần thiết thực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội khu vực phía Nam.

Theo bà Thạch Lê Anh – Chủ nhiệm đề án VSV (đề án thương mại hóa theo mô hình thung lũng Silicon), hiện Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong hoạt động khởi nghiệp (startup). Bởi đầu tư vào ý tưởng sáng tạo là đầu tư mạo hiểm, có thể mất tất cả, hoặc gần như là một loại chi phí chứ không phải là đầu tư sinh lời. Trong khi đó, Việt Nam lại chưa có văn hóa đầu tư mạo hiểm, đây là một trong những cản trở của hoạt động startup. Ví dụ, tại Việt Nam chưa có tiền lệ các ngân hàng hoặc quỹ nào đầu tư vào các mô hình doanh nghiệp có ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo mà chủ yếu chủ yếu nhắm đến những dự án đầu tư mang lại lợi nhuận. Thực tế tại Việt Nam đã có cộng đồng khởi nghiệp nhưng vẫn rất thiếu vốn đầu tư, nhà đầu tư thiên thần. Do vậy, cần phân biệt rõ startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ để có chính sách hỗ trợ phù hợp; các vườn ươm, chương trình hỗ trợ khởi nghiệp cần xây dựng nhiều hơn nữa môi trường kết nối đầu tư khởi nghiệp hay nói đến đầu tư startup là nói đến quỹ đầu tư mạo hiểm.

VSV ra đời vào năm 2013, với sự đầu tư của Chính phủ và Bộ KH&CN vào việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. Một trong những sứ mệnh của VSV là thúc đẩy khởi nghiệp và kết nối startup với các nhà đầu tư và các nhân sự tiềm năng. Trong hai năm 2014 và 2015, VSV đã tiếp nhận được gần 200 đơn đăng ký tham gia và 17 dự án startup. Trong đó, có 4 dự án startup nhận được đầu tư với tổng số vốn 855.000 USD. VSV Corner - địa điểm tập trung, trao đổi thông tin và làm việc của các nhà đầu tư thiên thần và các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam đã tạo được không gian làm việc sáng tạo cho các startup. Những hoạt động của VSV đã góp phần xây dựng mạng lưới cố vấn và đầu tư mạo hiểm cho startup, tạo được nhiều giá trị được cộng đồng công nhận.

Một số ý kiến tại hội thảo cho rằng, nhiều sinh viên hiện sống tách rời xã hội, thụ động, ít sáng tạo. Muốn cho sinh viên thành công thì các trường đại học phải thay đổi nhận thức của sinh viên, giúp họ năng động, sáng tạo hơn trong học tập và trong cuộc sống. Khởi nguồn từ các trường đại học, phải có giải pháp để sinh viên có thể áp dụng kiến thức vào thực tế, vào thị trường. Bên cạnh đó, cần cộng hưởng được các vườn ươm hiện nay lại với nhau để đẩy mạnh hoạt động startup. Nếu hệ sinh thái khởi nghiệp manh mún như hiện nay, cùng với sự thụ động của sinh viên thì rất khó thành công trên con đường khởi nghiệp.