Ảnh hưởng của nhiệt độ và thời gian lên quá trình tách chiết lipit và ankyl glycerin ete từ mực ống
10/12/2013
KH&CN trong nước
KH&CN trong nước
Nhóm nghiên cứu Chu Quang Truyền, Đặng Thị Phương Ly, N.A. Latyshev… (Viện Hóa học các Hợp chất thiên nhiên - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Viện Sinh vật biển, Phân viện Viễn Đông - Viện Hàn lâm khoa học Liên bang Nga) thực hiện đề tài nhằm khảo sát ảnh hưởng các điều kiện nhiệt độ và thời gian lên quá trình tách chiết dầu béo từ nội tạng, gan của loài mực ống Loligo chinensis Gray vùng biển Cô Tô Việt Nam, có so sánh số liệu với loài mực ống Berryteuthis magister bắc Thái Bình Dương, LB Nga.
Khác với lipit trong các loài sinh vật trên cạn, lipit của các động, thực vật biển chứa hàm lượng cao các axit béo đa nối đôi họ omega-3, đây là những axit béo có hoạt tính cao và được sử dụng nhiều trong y dược hoặc dưới dạng các thực phẩm bổ sung. Ngoài ra trong lipit của một số động vật biển sâu còn chứa một thành phần hoạt tính rất mạnh là các 1-O-ankyl-diaxylglyxerin (AG) – đây là một hợp chất được tạo thành bởi dạng ete của glyxerol, axit béo và rượu (batyl, chimyl và selachyl). AG là tiền chất trong sinh tổng hợp các nhân tố hoạt hóa tiểu cầu (FAT), có ảnh hưởng kích thích lên các tế bào máu và hệ miễn dịch, có tác dụng tích cực trong việc điều trị các bệnh rối loạn tự miễn dịch như viêm khớp, bệnh vẩy nến và bệnh lở ngoài da, ngoài ra còn sử dụng đối với bệnh tiểu đường, cao huyết áp và bệnh tim, và rất có tiềm năng trong điều trị bệnh ung thư…
Từ kết quả khảo sát điều kiện phân tách dầu béo, nhóm nghiên cứu đã đưa ra một quy trình hiệu quả để phân tách dầu béo từ nguyên liệu phế phẩm nội tạng mực ống loài Loligo chinensis Gray vùng biển Cô Tô Việt Nam, bao gồm một bước xử lý nhiệt kết hợp với phương pháp ly tâm. Các thông số tối ưu của quá trình trên cũng được xác định: nhiệt độ 850C và thời gian 150 phút, cho hiệu suất tách dầu béo tối đa đạt 93% so với lý thuyết, với hàm lượng cao Alkylglyxerit - hiệu suất thu hồi lên tới 92%.
Sự giảm nhiệt độ và thời gian phản ứng có thể làm giảm đáng kể hiệu suất thu hồi dầu béo, trong khi đó tăng thời gian và tăng nhẹ nhiệt độ phản ứng không ảnh hưởng đến chất lượng của dầu béo thu được, tuy nhiên khi triển khai sản xuất lớn, các yếu tố hiệu quả kinh tế sẽ được cân nhắc. Các chỉ số hóa lý đánh giá chất lượng cho thấy sản phẩm dầu béo thu được hoàn toàn đáp ứng yêu cầu để làm nguyên liệu tạo sản phẩm thực phẩm chức năng giàu hoạt chất AG đặc hiệu phục vụ cho y, dược.
LV (nguồn: HT Nghiên cứu và phát triển các sản phẩm tự nhiên lần 3)