Tìm ra mục tiêu mới cho thuốc điều trị nhiễm trùng máu
26/08/2019
KH&CN nước ngoài
Mặc dù nhiễm trùng máu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới, nhưng cho đến này không có một phương pháp điều trị thuốc nào hiệu quả. Và mới đây, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện, nếu tìm được chất ức chế enzyme PHLPP1 thì có thể cứu sống nhiều bệnh nhân bị nhiễm trùng máu.
Các chất ức chế enzyme PHLPP1 có thể tạo cơ sở cho các loại thuốc mới
chống nhiễm trùng máu - Ảnh: UC San Diego School of Medicine
Theo Technology Networks, nhiễm trùng máu (sepsis) thường phát triển khi cơ chế phòng thủ cố gắng chống lại sự lây nhiễm đang vượt khỏi tầm kiểm soát. Khi đó, các tế bào miễn dịch bắt đầu tấn công các mô và cơ quan của người bị nhiễm trùng, thường dẫn đến suy nội tạng và tử vong.
Các nhà khoa học ở Đại học California, Mỹ, qua thử nghiệm trên loài gặm nhắm đã chứng minh được rằng nếu loại bỏ enzyme có tên PHLPP1 thì có thể cải thiện kết quả điều trị nhiễm trùng huyết. Chuột không có enzyme PHLPP1 khỏe hơn nhiều. Trong khi tất cả những con chuột bình thường chết vì nhiễm trùng huyết sau 5 ngày, những con chuột thiếu enzyme PHLPP1 vẫn sống sót. Enzyme PHLPP1 kiểm soát rất nhiều khía cạnh của hành vi tế bào bằng cách loại bỏ phosphat - “ thẻ” hóa chất nhỏ (phosphates - small chemical tags) trong cấu trúc của các protein khác. Và hóa ra enzyme PHLPP1 cũng ảnh hưởng đến tình trạng viêm.
Có rất nhiều gien liên quan đến các tế bào miễn dịch bị enzyme PHLPP1 tác động. Khía cạnh quan trọng nhất ở đây là enzyme PHLPP1 loại bỏ phosphat khỏi yếu tố phiên mã STAT1, được biết đến với khả năng kiểm soát các gien gây viêm.
Các nhà khoa học hiện đang sàng lọc để thử nghiệm hàng ngàn hợp chất để tìm kiếm chất lý tưởng có tác dụng ức chế enzyme PHLPP1. Họ biết các chất ức chế PHLPP1 có thể tạo cơ sở cho các loại thuốc mới chống nhiễm trùng máu và hy vọng sẽ thử nghiệm các hợp chất này trên các tế bào miễn dịch trong phòng thí nghiệm và trên mô hình chuột nhiễm trùng máu để có thể tạo cơ sở cho các phương pháp mới điều trị nhiễm trùng máu ở người.
Hiện nay, nhiễm trùng máu được giải quyết bằng cách ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng nguồn, thường bằng kháng sinh, trong khi cố gằng duy trì sức khỏe nội tạng bằng oxy và dịch truyền tĩnh mạch. Tuy nhiên, theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, ít nhất 1,7 triệu người trưởng thành ở nước này bị nhiễm trùng máu mỗi năm và hậu quả là gần 270.000 người chết. Một trong ba bệnh nhân chết trong bệnh viện bị nhiễm trùng máu.
Nhà nghiên cứu Victor Nizet giải thích rằng nhiễm trùng máu là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở các đơn vị chăm sóc đặc biệt trên toàn thế giới, nhưng thật không may, cho đến nay vấn chưa có một phương pháp điều trị thuốc nào có hiệu quả.